تغذیه های دوران بارداری
تغذیه های دوران بارداری و داشتن یک رژیم غذایی مناسب در دوران بارداری برای داشتن یک نوزاد سالم و با رشد کافی اصلی مهم است . سبک زندگی و رژیم غذایی شما در طول دوران بارداری می‌توانند روی سلامت نوزاد شما تاثیر بگذارند و به تناسب‌اندام شما پس از زایمان کمک کنند.
اگرباردار هستید بیشتر از همیشه نیاز به مراقبت دارید. مصرف مواد غذایی و توجه به تغذیه از جنبه های مهم حاملگی است. خوردن مواد غذایی سالم برای تغذیه جنین بسیار مهم است چون به نوزاد هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی بسیار کمک میکند.
بدون شک تمامی مادران باردار آرزوی تولد نوزادی سالم و تندرست را در سر می پرورانند، بنابراین در این دوران سعی می کنند تا حد ممکن هم به تغذیه خود توجه و هم از عوامل زیان آور دوری کنند.
از اولین قرارملاقاتتان با دکتر در دوران بارداری، حرف‌های زیادی درمورد مواد غذایی که باید در این دوران بخورید یا بنوشید مثل کلسیم و اسیدفولیک به گوشتان می‌خورد. اما آیا می‌دانید از چه موادغذایی باید دوری کنید؟ توصیه‌های اینچنینی هر سال تغییر می‌کنند و خیلی از چیزهایی که خوردن آنها قبلاً برای خانم‌های باردار اشکالی نداشت الان در لیست مواد غذایی ممنوعه برای آنها قرار گرفته است.
اهمیت سه ماهه اول دوران بارداری
به دلیل اینکه جفت رابط بین مادر و جنین است و آنچه که مادر تغذیه می کند از راه جفت وارد بدن جنین می شود، تغذیه دوران بارداری حایز اهمیت است.
به لحاظ اینکه کلیه مواد غذایی که برای رشد جنین در حال تشکیل نیاز است به جنین برسد و دیگر اینکه مواد مضر وارد بدن جنین نشود به خصوص در سه ماهه اول بارداری که دوره رشد و نمو جنین است و اعضای مختلف بدن او در حال تشکیل است.
تغذیه اهمیت بیشتری پیدا می کند سه ماهه دوم و سوم بارداری اندام های بدن جنین کاملا شکل گرفته و در حال رشد است.
سه ماهه اول بارداری زمانی است که رشد و تغییرات، سریع اتفاق می افتد و ضروری است تا مواد مغذی مورد نیاز برای این تحولات تأمین شود. این درست هنگامی است که اغلب زنان اشتهایی به خوردن غذا ندارند و یا دچار تهوع های متعدد می شوند.
فولات، پادشاه مواد مغذی است که باید در این سه ماه مصرف شود. اکثر غذاهای آورده شده در این مطلب حاوی فولات و سایر مواد مغذی لازم برای رشد و تکامل جنین در سه ماه اول بارداری می باشند. به یاد داشته باشید که برخورداری از یک رژیم متنوع و مغذی همیشه بهترین انتخاب برای مادران است.
تحقیقات پیرامون تغذیه در دوران بارداری حاکی از آن است که مصرف غذاهای دارای نمایه گلیسمی پایینی برای دوران بارداری بهتر است که از جمله می توان به مصرف سبزیجات، مغزها و توت اشاره کرد، ولی موادی که نمایه گلیسمی بالایی دارند مانند شکر، نان سفید و پورهسیب زمینی خیلی سریع تبدیل به قند می شوند و برای بدن به خصوص در این دوران مناسب نمی باشند.
مطالعات نشان داده اند که رژیم های با نمایه گلیسمی پایین در دوران بارداری احتمال دیابت حاملگی را کاهش می دهند. این بدان معنی نیست که دوران بارداری ایجاد محدودیت غذایی می نماید، بلکه تاکید بر درست انتخاب کردن مواد غذایی می باشد. برای مثال مغزها، میوه ها، سبزیجات و غلات پرفیبر را جایگزین غذاهای فرآوری شده، بیسکویت و شیرینی جات کنید تا سلامت شما و فرزندتان تضمین شود.
لیست ممنوعه غذایی زنان باردار
در اینجا عنوان می‌کنیم که در ۹ ماهه دوران بارداری از مصرف چه موادغذایی اجتناب کنید. لیستی از موارد ممنوعه غذایی زنان باردار را در زیر ذکر می کنیم:
- کافئین
- پنیر نرم
- گوشت
- ماهی خام
- تخم مرغ خام
- الکل
- شیر پاستوریزه نشده
- تن ماهی
در زیر توضیح مختصری در رابطه با بعضی از تغذیه های دوران بارداری موارد فوق توضیح می دهیم:
کافئین در بارداری
سال‌های زیادی است که گفته می‌شود مصرف مقدار زیاد کافئین در روز (چه از طریق قهوه، چای، نوشابه، شکلات یا نوشابه‌های انرژی‌زا) در طول دوران بارداری با خطر سقط‌جنین همراه است و تحقیقی که در سال ۲۰۰۸ انجام گرفت، آن را تایید میکند. در این تحقیق مشخص شد، زنانی که ۲۰۰ میلی‌گرم یا بیشتر در روز کافئین مصرف کردند (به اندازه ۲ فنجان یا بیشتر قهوه یا ۵ قوطی نوشابه) تا دو برابر بیشتر از زنانی که اصلاً کافئین مصرف ننمودند، دچار سقط جنین شدند. خیلی خوب است که در این دوران از نوشیدنی‌های بدون کافئین استفاده کنید، به‌ویژه در سه ماهه اول بارداری که خطر سقط جنین بیشتر است.
پنیر نرم در بارداری
بهتر است از مصرف پنیرهایی مثل پنیر فتا، پنیر بز و سایر پنیرهای نرم خودداری کنید. اما چرا؟ چون ممکن است پاستوریزه نباشند و آلوده به لیستریا باشند، باکتری که می‌تواند موجب مسمومیت غذایی شود. این پنیرهای نرم به این علت خطرناک هستند که مثل پنیرهای چدار و پارمزان با فراوری باکتری‌هایشان به طور طبیعی کشته نشده است و چون زنان باردار سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض بیماری‌های مربوط به مواد غذایی قرار دارند که اگر در سه ماهه اول بارداری اتفاق بیفتد ممکن است موجب سقط جنین یا زایمان زودرس شود.
گوشت در بارداری
موقع خرید گوشت باید خیلی دقت کنید. محصولات فریز شده و منجمد ممکن است آلوده به لیستریا باشند. به همین دلیل، گوشت‌ها را در آب جوش انداخته و بجوشانید تا باکتری‌های آن کشته شود و موقع پخت حتماً انواع گوشت را کامل بپزید. این گوشت‌ها ممکن است آلوده به توکسوپلاسموز باشند که انگلی است که موجب یک نوع عفونت می‌شود و با اینکه نادر است اما ممکن است موجب مرده به دنیا آمدن نوزاد یا یک مشکل حاد برای سلامتی شود.
ماهی در بارداری
احتمالاً می دانید که جیوه که در بسیاری از ماهی‌ها وجود دارد برای بچه خطرناک است. جیوه یک سم عصبی است که رشد مغز جنین را مختل میکند. زمانیکه جیوه از آلودگی وارد آب دریا می‌شود، زنجیره غذایی خود را از گیاهان، به ماهی‌های کوچک و بعد به ماهی‌های بزرگ طی میکند و آنها را آلوده می‌سازد. ماهی‌هایی که بیشتری مقدار جیوه را دارند باید در لیست غذاهای ممنوعه شما قرار گیرند، ماهی‌هایی مثل: کوسه، شمشیر‌ماهی، ماهی تن آلباکور و شاه‌ماهی، خال‌مخالی. اما همه انواع ماهی‌های تن بد نیستند. اگر عاشق ساندویچ ماهی‌تن هستید، بهتر است از ماهی‌تن‌های کنسروی استفاده کنید که مقدار جیوه آن بسیار کم است و آن را به حداکثر یک یا دو بار در هفته محدود کنید. اشتباهی که بسیاری زنان باردار مرتکب می‌شوند این است که به کلی از خوردن ماهی خودداری می‌کنند. بعنوان مثال ماهی سالمون یا ماهی آزاد حاوی جیوه نیست و منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا۳ به حساب می‌آید که در طول بارداری نیاز دارید. اما صرفنظر از نوع ماهی که می‌خورید، بهترین راهکار این است که از خوردن هر چیز خام و نپخته خودداری کنید.
تخم‌مرغ در بارداری
هیچکس نمی‌گوید تخم‌مرغ که منبعی عالی از پروتئین و موادمغذی خوبی مثل کولین است، نخورید. اما تخم‌مرغ هم در معرض آلودگی به سالمونلا قرار دارد که برای زنان باردار نسبت به بقیه خطرناک‌تر است. بنابراین دقت کنید که نکات ایمنی مربوط به آن را رعایت کنید: فقط تخم‌مرغی را خریداری کنید که در یخچال گذاشته شده است و هر کدام که شکستگی یا ترک داشت را دور بیندازید. از خوردن تخم‌مرغ عسلی خودداری کنید (بهتر است کاملاً آب‌پز شوند تا نیمرو) و همچنین چاشنی سالاد سزار اگر حاوی تخم‌مرغ خام باشد نیز برای شما مناسب نیست. یادتان نرود خمیر پخته‌نشده کیک و شیرینی را هم مزه نکنید!
الکل در بارداری
توصیه‌ای که درمورد الکل داده می‌شود کاملاً مشخص است: در سال ۲۰۰۵ وزارت بهداشت امریکا بیانیه‌ای ارائه کرد که در آن از کلیه زنان باردار و آنهایی که می‌خواهند باردار شوند خواست که از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها نیز آن را تایید کرده و عنوان کرد که هیچ مقدار مصرف ایمن از الکل برای زنان باردار وجود ندارد. شاید پزشک خانوادگیتان بگوید مصرف یک مقدار کم هرازگاهی آن اشکالی نداشته باشد اما بد نیست بدانید که: الکل بلافاصله از جفت عبور میکند—یعنی وقتی شما می‌نوشید، فرزندتان هم می‌نوشد. زنانی که مداوم الکل مصرف می‌کنند، فرزندشان را در معرض اختلال جنین الکلی قرار می‌دهند که موجب ناتوانی‌های یادگیری متوسط تا شدید، ناهنجاری‌های فیزیکی و اختلالات مربوط به سیستم عصبی مرکزی بدن قرار می‌دهد. در یک تحقیق که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، مشخص گردید که بچه‌هایی که مادرشان در طول بارداری الکل مصرف کرده بود، بعدها در دوران کودکی دچار مشکلات رفتاری و اخلاقی می‌شوند.
