ضرورت انجام سزارین

ضرورت انجام سزارین : سزارین یکی از روش‌های انجام زایمان است و همان‌طور که می‌دانید در این روش، شکم و رحم مادر را شکاف می‌دهند و جنین را خارج می‌کنند. سزارین به دلیل عوارضی که برای مادر و جنین دارد، جایگزین مناسبی برای زایمان طبیعی نیست. سزارین زمانی مفید است و ضرورت می‌یابد که مادر نتواند زایمان طبیعی انجام دهد، زیرا ممکن است سلامت مادر و جنین در اثر زایمان طبیعی به خطر بیفتد. 

دلایل مرتبط با سلامت مادر برای سزارین

سزارین می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. دسته‌ای از این دلایل، موارد مرتبط با سلامت مادر است. یعنی اگر پزشک تشخیص دهد که مادر نمی‌تواند بارداری را ادامه دهد یا زایمان طبیعی، سلامت مادر را با خطری مواجه کند، برای انجام زایمان می‌تواند سزارین انجام دهد. در صورت وجود هر یک از موارد زیر، پزشک معمولاً ترجیح می‌دهد که زایمان را به صورت سزارین انجام دهد:

سابقۀ جراحی‌های رحم: هنگام انجام جراحی روی رحم، زخمی ایجاد می‌شود که پس از جراحی دوخته خواهد شد. هنگام زایمان طبیعی به دلیل فشارها و انقباضات رحمی، ممکن است جای زخم دوباره باز شود و اصطلاحاً رحم پاره شود.

پاره شدن رحم باعث خونریزی می‌شود و ممکن است بارداری‌های بعدی را با اخلال جدی مواجه کند. اگر سابقۀ جراحی یا زخم روی رحم دارید، احتمالاً پزشک سزارین را به شما پیشنهاد خواهد کرد. برخی از وضعیت‌هایی که اگر مادر سابقۀ آنها را داشته باشد، می‌تواند زایمان را به صورت سزارین انجام دهد شامل موارد زیر است:

• سزارین قبلی: درصورتی‌که مادر قبلاً دو بار سزارین انجام داده باشد، زایمان بعدی نیز حتماً باید به روش سزارین انجام شود. اگر مادر قبلاً یک بار سزارین انجام داده باشد، در صورت تمایل و مجوز پزشک می‌تواند زایمان بعدی را به روش طبیعی انجام دهد.
• سابقۀ هیستروتومی: هیستروتومی به معنای شکافتن رحم است و می‌تواند به دلایلی مانند مرگ جنین در داخل رحم یا در موارد جراحی‌های داخل رحمی جنین انجام شود.
• سابقۀ جراحی‌های ترمیمی دهانۀ رحم و واژن: اگر سابقۀ ترمیم دهانۀ واژن و رحم، جراحی‌های زیبایی واژن یا واژینوپلاستی وجود داشته باشد، مادر می‌تواند برای زایمان، روش سزارین را انتخاب کند.

سرکلاژ دهانۀ رحم: هنگامی که پزشک تشخیص دهد رحم توانایی نگه داشتن جنین را ندارد، ممکن است با دوختن دهانۀ رحم، از سقط یا زایمان زودرس جلوگیری کند. به این روش سرکلاژ رحم گفته می‌شود. درصورتی‌که مادر باردار سرکلاژ دهانۀ رحم انجام دهد، پزشک برای انجام زایمان، سزارین را برای او مناسب خواهد دانست.

اختلالات جفت: درصورتی‌که جفت، لانه‌گزینی صحیحی نداشته باشد، مادر دچار اختلالات جفت می‌شود. اختلالات جفت، انجام یک زایمان طبیعی را با مشکل مواجه می‌کند. به دلیل حفظ سلامت مادر و شانس بارداری‌های بعدی، پزشک سزارین را توصیه خواهد کرد. از جمله اختلالات جفت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جفت سرراهی: به وضعیتی که جفت از محل اصلی خود خارج شود و در دهانۀ رحم قرار گیرد، وضعیت جفت سرراهی گفته می‌شود. اگر با بزرگ شدن رحم، جفت از مسیر خروج جنین کنار نرود، زایمان طبیعی میسر نمی‌شود و باید سزارین انجام شود.
• جفت چسبنده: جفت چسنده، جفتی است که بیش از حد به دیوارۀ رحم نفوذ می‌کند و هنگام زایمان از رحم جدا نمی‌شود. تشخیص این عارضه دشوار است، اما در صورت تشخیص آن، انجام سزارین برنامه‌ریزی‌شده ضرورت می‌یابد.

خونریزی شدید مادر: زمانی که مادر باردار خونریزی شدید دارد، کنترل نشدن خونریزی ممکن است سلامت او و جنین را به خطر بیندازد. به همین دلیل، پزشک زمانی که نتواند جلوی خونریزی را بگیرد، با عمل سزارین جنین را خارج می‌کند و با استفاده از روش‌های دیگر، جلوی خونریزی مادر را می‌گیرد.

چندقلویی: برای زایمان بارداری‌های بیشتر از دوقلو، سزارین انجام می‌شود. برای زایمان دوقلو نیز اگر یکی از جنین‌ها در وضعیت درستی باشد، اما جنین دوم در وضعیت دیگری مثل بریچ یا عرضی بودن داشته باشد، سزارین انجام می‌گیرد.

وجود توده: اگر پزشک در سونوگرافی‌ها یا معاینات، توده‌ای را در مسیر زایمان طبیعی مشاهده کند، سزارین انجام خواهد داد. این توده ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشد که در هر حال، جلو خروج نوزاد را خواهد گرفت و بهتر است سزارین انجام شود.

ضروری بودن ختم بارداری:‌ زمانی که پزشک تشخیص دهد به دلایل مختلف مانند زایمان دیررس، کارایی نداشتن جفت و مایع آمنیوتیک و بیماری‌های شدید مادر در صورت ادامۀ بارداری، سلامت مادر و جنین به خطر می‌افتد، دستور القای زایمان یا سزارین می‌دهد.

اکلامپسی و پره‌اکلامپسی: ابتلا به پره‌اکلامپسی و سپس اکلامپسی از بیماری‌های دوران بارداری است که باعث افزایش بیش از حد فشار خون می‌شود و سلامت مادر را به خطر می‌اندازد. با توجه به میزان پیشرفت بارداری، پزشک در مورد ختم بارداری به روش القای زایمان یا سزارین تصمیم‌گیری می‌کند.

ابتلای مادر به بیماری قلبی و ریوی: انجام زایمان طبیعی برای مادری که به بیماری قلبی مبتلاست، می‌تواند جان مادر را تهدید کند. به همین دلیل، پزشک برای جلوگیری از خطر مشکلات قلبی مادر، سزارین انجام می‌دهد و در مورد بیهوشی نکات خاصی را در نظر خواهد گرفت.

پاسخ ندادن به القای زایمان: اگر جنین با القای زایمان متولد نشود، پزشک می‌تواند از طریق سزارین جنین را خارج کند.

دلایل مرتبط با سلامت جنین برای سزارین، ضرورت انجام سزارین

درصورتی‌که ادامۀ بارداری، سلامت جنین را به خطر بیندازد یا زایمان طبیعی باعث مشکلات غیرقابل جبرانی در جنین شود، پزشک سزارین انجام می‌دهد. به همین دلیل، درصورتی‌که هر یک از موارد زیر وجود داشته باشد، پزشک ممکن است سزارین را لازم بداند:

زجر جنینی: پزشک با اندازه‌گیری ضربان قلب جنین، ممکن است تشخیص دهد که جنین به درستی اکسیژن دریافت نمی‌کند و دچار دیسترس یا زجر جنینی شده است. در این صورت اگر انجام روش‌های پزشکی برای ادامۀ تنفس صحیح جنین موفق نباشد، پزشک با سزارین جنین را خارج می‌کند.

پرولاپس بند ناف: پرولاپس بند ناف وضعیتی است که پس از پاره شدن کیسۀ آب، بند ناف زودتر از نوزاد از واژن خارج می‌شود. در این حالت ممکن است هنگام خروج سر جنین، بند ناف بین دیوارۀ لگن و سر جنین فشرده و خون‌رسانی به جنین مختل شود. بنابراین در صورت تشخیص پرولاپس بند ناف، زایمان به روش سزارین انجام می‌شود.

مشکلات قابل درمان جنین: درصورتی‌که جنین دچار عارضه‌ای شده باشد که زایمان طبیعی باعث وخامت آن شود، از روش سزارین برای خارج کردن جنین استفاده می‌شود.

تأخیر رشد داخل رحمی جنین: تأخیر رشد داخل رحمی به معنی طبیعی نبودن روند رشد و تأخیر در رشد جنین است که امکان دارد باعث بروز عوارضی مانند کاهش سطح اکسیژن و قند خون، وزن کم، مقاومت کم نسبت به عفونت و در صورت شدید بودن، حتی مرگ داخل رحمی جنین ‌شود.

از آنجا که این نوزادان، تحمل استرس ناشی از زایمان طبیعی را ندارند، تولدشان ترجیحاً به روش سزارین انجام می‌شود.

ابتلای مادر به تبخال تناسلی فعال: زمانی که مادر باردار دچار تبخال تناسلی فعال است، امکان دارد در تماس جنین با واژن، جنین نیز دچار تبخال شود. به همین دلیل، جنین را به وسیلۀ سزارین خارج می‌کنند.

نمایش غیرطبیعی جنین: در حالت طبیعی، جنین باید با سر وارد کانال زایمان شود، اما گاهی وضعیت جنین به این شکل نیست و به آن نمایش غیرطبیعی جنین گفته می‌شود. مثل نمایش صورت که جنین با صورت وارد کانال زایمان می‌شود یا مثل قرارگیری عرضی یا بریچ.

در همۀ نمایش‌های غیرطبیعی، سزارین بهترین پیشنهاد برای تولد کودک است. گاهی نمایش غیرطبیعی جنین تشخیص داده نمی‌شود، اما روند زایمان خیلی طول می‌کشد که در این صورت نیز به دلیل جلوگیری از عوارضی که ممکن است برای مادر و جنین به وجود بیاید، سزارین انجام می‌شود.

دیستوشی: گاهی سر جنین به راحتی از کانال زایمان عبور می‌کند ولی شانه‌ها خارج نمی‌شود؛ این موضوع در جنین‌های بزرگ‌تر از حد معمول اتفاق می‌افتد. اگر جنین بزرگ باشد، برای پیشگیری از دیستوشی شانه، سزارین انجام می‌شود.

متناسب نبودن سر جنین و لگن مادر: به دلیل تنگی لگن مادر یا جنینی که بیش از حد بزرگ است، امکان دارد زایمان طبیعی میسر نباشد. به همین دلیل، زایمان با روش سزارین انجام خواهد شد.

کنده شدن جفت: زمانی که جفت از مخاط داخل رحم یا آندومتر جدا می‌شود، در دو صورت باید زایمان را به روش سزارین انجام داد. این دو مورد به صورت زیر است:

• جنین زنده و بالغ باشد و علائم مادر نشان‌دهندۀ این نباشد که زمان زایمان نزدیک است.
• درصورتی‌که جنین دچار زجر جنینی شود.