تست غربالگری گلوکز خون در بارداری
تست غربالگری گلوکز خون در بارداری : غربالگری دیابت بین هفتههای ۲۴ و ۲۸ بارداری انجام میشود. آزمایش غربالگری گلوکز که آزمایش چالش گلوکز یا gct نیز نامیده میشود، به منظور بررسی دیابت بارداری تجویز خواهد شد.
آزمایش تحمل گلوکز بارداری ،غربالگری از نظر دیابت دوران بارداری در موارد زیر صورت میگیرد:
-تمامی زنان در انتهای سه ماهه دوم بارداری (۲۴ تا ۲۶ هفتگی)
-زنان high Risk (زنانی که فرزندان و والدین دیابتی دارند و یا دارای گلوکوزوری بیش از mgr/day 300 هستند)، در اولین ویزیت پرهناتال و یا در مواردی که سابقه عوارض دیابت بارداری در زایمانهای قبلی وجود داشته (از قبیل ماکروزومی و…)
برای انجام غربالگری، ۵۰ گرم گلوکز خوراکی به زنان باردار داده شده و یک ساعت گلوکز خون مورد اندازه گیری قرار میگیرد:
-در صورتی که گلوکز خون زیر mgr/dl 140 باشد، طبیعی است.
-در صورتی که گلوکز خون بین mgr/dl 200-140 باشد، باید تست Oral Tolerance Glucose Test صورت گیرد. برای انجام این تست، ابتدا FBS اندازهگیری شده و سپس محلولی حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز به بیمار داده میشود. آنگاه قندخون بیمار، پس از یک، دو و سه ساعت دوباره اندازهگیری میشود.
آزمایش تحمل گلوکز بارداری در چند مرحله انجام می گیرد. زمانی که به آزمایشگاه رسیدید یکی از کارکنان نمونه خون شما را با وارد کردن سوزن در رگ بازو می گیرد.
آزمایش تحمل گلوکز بارداری ملاحظات نمونه گیری:
۱-بیمار می بایست ۱۲- ۸ ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشد.
۲- بیمار می بایست تمام محلول گلوکز خوراکی را بخورد.
۳- بیمار در فاصله صرف غذا ( محلول خوراکی گلوکز) و نمونه گیری از مصرف غذا، چای، قهوه، تنباکو اجتناب گردد.
۴- بیمار در فاصله صرف غذا تا نمونه گیری باید در حالت استراحت باشد و از فعالیت شدید بپرهیزد. در صورت استعمال داروهایی که بر نتایج تست GTT تاثیر دارد آن را در برگه آزمایش یادداشت کنید.
۵- سن بیمار حائز اهمیت بوده، در برگه آزمایش یادداشت گردد.
۶- در روزهای قبل از انجام تست طبق معمول همیشه غذا بخورید و چنانچه دارویی مصرف می کنید یا بیماری ای دارید پزشک خود را در جریان بگذارید. زیرا که این عوامل می توانند در نتیجه تست موثر باشند.. می توانید انجام تست را برای صبح زود برنامه ریزی کنید.
آزمایش تحمل گلوکز بارداری ، دیابت بارداری
اگر شما برای تشخیص دیابت بارداری این تست را انجام داده اید، پزشک نتیجه هر یک از تست های قند خون را بررسی می کند چنانچه دو یا تعداد بیشتری از آنها بالاتر از حد طبیعی باشد، تشخیص دیابت بارداری داده خواهد شد.
-یک ساعت بعد از مصرف محلول گلوکز، سطح قند خون طبیعی پایین تر از ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر(۱۰mmol/L) است.
-دو ساعت بعد از مصرف محلول گلوکز، سطح قند خون طبیعی پایین تر از ۱۵۵ میلی گرم در دسی لیتر(۸.۶mmol/L) است.
-سه ساعت بعد از مصرف محلول گلوکز، سطح قند خون طبیعی پایین تر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر(۷.۸mmol/L) است.
چنانچه به دیابت بارداری مبتلا بودید، می توانید با کنترل دقیق سطح قند خون در طول بارداری از ایجاد عوارض پیشگیری نمایید.
درمان دیابت بارداری
کنترل قندخون:
با توجه به عدم توانایی عبور انسولین از جفت، میتوان از انسولین برای کنترل قندخون در زنان مبتلا به دیابت بارداری استفاده کرد. انسولین در ابتدای بارداری با ذوز u/kg/day5/0 و در نیمه دوم بارداری با دوز u/kg/day7/0 تجویز میشود. نیاز به انسولین، در هفتههای ۲۰ تا ۳۰ بارداری، ۲ تا ۳ برابر میشود. توجه داشته باشید که در بیماران باردار نمیتوان از داروهای خوراکی کاهنده قندخون استفاده کرد، زیرا سبب هیپوگلیسمی طولانی در نوزاد شده و کنترل مناسبی نیز در دوران بارداری ایجاد نمیکنند.
Monitoring سطح گلوکز:
مقادیر قندخون درمادر، بهترین شاخص برای تعیین کنترل دیابت بارداری به شمار میرود. قندخون ناشتای مادر باید بین ۷۰ تا ۸۰ mgr/dl باشد و پس از صرف یک وعده غذایی اصلی باید قندخون mgr/dl50-40 افزایش پیدا کند و یک ساعت پس از صرف غذا، حداکثر به mgr/dl140 برسد. درصورتی که قندخون بیش از mgr/dl160 باشد، نشان دهنده عدم کنترل قندخون بوده و بیمار باید به پزشک خود مراجعه کند.
همچنین باید گلوکز ادرار ۲۴ ساعته را در زن باردار اندازهگیری کرد. در حالت طبیعی، حداکثر دفع گلوکز در ادرار ۲۴ ساعته در دوران بارداری روزانهmgr300 است. در کنترل مناسب، مقادیر قند ادرار در حد Trace یا ۱+ خواهند بود. اما در صورتی که میزان قند ادرار در حد ۳+ تا ۴+ باشد، هیپرگلیسمی مطرح است.
گلوکز مایع آمنیوتیک:
در اثر هیپرگلیسمی مادر، گلوکز میتواند وارد مایع آمنیونی شود، بنابراین میزان گلوکز مایع آمنیونی نشان دهنده وضعیت گلوکز مادر در هفت روز گذشته است. به طور معمول با پیشرفت بارداری، از گلوکز مایع آمنیونی کاسته شده و در آخرین ماه بارداری به کمتر از mgr/dl20 میرسد.
Monitoring جنین:
بهترین روش ارزیابی جنین، بررسی قندخون مادر است. در موارد پرخطر، بهترین آزمون ارزیابی سلامت جنین انجام CST در هفته ۳۲ بارداری است. از NTS نیز میتوان برای ارزیابی جنین استفاده کرد، اما به اندازه CST از حساسیت برخوردار نیست.
ختم بارداری:
معمولاً در مادران دیابتی، وضع حمل در هفته ۳۸ بارداری صورت میگیرد. در مادران دیابتی، بهتر است برای ارزیابی وضعیت تکامل ریه های جنین به جای نسبت لیستین به اسفنگومیلین (L/s) از اندازهگیری فسفاتیدیل گلیسیرول مایع آمنیونی استفاده کرد. وجود فسفاتیدیل گلیسرول بیش از ۳ درصد نشانه تکامل ریههاست و میتوان در این زمان وضع حمل را انجام داد. بهترین راه برای ختم زایمان، انجام تحریک زایمانی و انجام زایمان واژینال است. در حین زایمان باید جنین و وضعیت ضربان قلب جنین به دقت مانیتور شود.
پیشگیری از بارداری:
در زنان دیابتی برای پیشگیری از بارداری میتوان از IUD و در صورت تمایل به استفاده از قرص ضد بارداری، میتوان از ترکیبات با دوز کم پروژسترون استفاده نمود.