تاثیر روزه بر مادران باردار و جنین
مهمترین اثر روزه روی جنین تاثیر بر سیستم عصبی و مغزی نوزاد است که ممکن است حتی کودک در آینده هم از لحاظ هوشی دچار مشکل شود. در این مقاله درباره ۱۳ تاثیر روزه بر جنین و مواد غذایی ضروری که در دوران بارداری باید مصرف شود تا رشد و تکامل جنین با مشکل روبرو نگردد، توضیحاتی بیان شده است.
جنین در دوران بارداری در حال رشد و نمو است و مادر باردار به مواد پروتئینی، ویتامین و املاح نیاز دارد. رژیم غذایی صحیح و مناسب مادر، در دوران بارداری سبب می‌شود که سلامت جنین و مادر در دوران حاملگی و هنگام زایمان و پس از زایمان تامین گردد.
چون موادغذایی که مادر مصرف می‌کند، از راه جفت به جنین می‌رسد، بنابراین مادر باید در دوران بارداری انواع غذا‌های سالم و تازه، میوه‌ها و سبزی‌ها را مصرف کند و مواد غذایی مصنوعی و سرخ کرده و شیرین و یا شور و یا مواد غذایی دارای افزودنی‌ها و رنگ‌ها را کمتر مصرف نماید.
جنین غذای مورد نیاز خود را مستقیماً از خون مادر تامین می‌کند. نیاز غذایی جنین ایجاب می‌کند که مادر غذای کافی و سالم بخورد و از ایجاد ناهنجاری در جنین جلوگیری کند، لذا روزه گرفتن برای مادر باردار و جنین ایجاد مشکل می‌کند.
علاوه بر این افزایش تشنگی و کم شدن آب بدن به علت افزایش بار مواد دفعی و افزایش دفع ادرار نیز امکان روزه گرفتن زنان باردار را کم می‌کند.
تاثیر روزه بر جنین چیست؟
- روزه داری سبب افزایش برداشت از ذخایر چربی و به دنبال آن افزایش ترکیبات کتونی در خون مادر می‌شود، این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین شده و به سیستم عصبی او آسیب می‌رساند.
- روزه داری در سه ماهه اول بارداری که مهمترین زمان رشد و نمو سلول‌های عصبی و مغزی است، توصیه نمی‌شود زیرا تاثیر روزه بر جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر است و چنانچه جنین با کمبود تغذیه‌ای مواجه شود، احتمال بیماری‌های سیستم عصبی و مغزی و برخی بیماری‌های روانی افزایش می‌یابد.
- احتمال زایمان نوزاد با وزن کمتر از طبیعی در مادرانی که تغذیه نامناسب دارند بیشتر از مادران بارداری است که کالری لازم را دریافت کرده‌اند.
- احتمال پایین بودن سطح هوشی و نمرات درسی کودکانی که مادران آن‌ها در دوران بارداری روزه گرفته‌اند، در سال‌های آینده وجود دارد.
- گرسنگی طولانی مدت زنان باردار باعث می‌شود، قند خون آن‌ها نسبت به حد طبیعی کمتر شده و با افزایش مدت زمان گرسنگی، احتمال افزایش کتون ناشی از سوخت و ساز چربی‌ها در خون مادر وجود دارد. ورود مواد کتونی از طریق جفت به جنین و از سوی دیگر کاهش قند خون مادر موجب اختلالات در سلول‌های مغزی جنین می‌شود.
- روزه داری در بارداری احتمال بیماری‌های قلبی و عروقی در نوزادان را افزایش می‌دهد.
- تحت تاثیر روزه بر جنین احتمال ایجاد مشکلات روحی مانند افسردگی بعد از تولد و در دوران کودکی بیشتر می‌شود.
- احتمال زود به دنیا آمدن نوزادانی که مادران آن‌ها در طول بارداری روزه گرفته‌اند، وجود دارد.
- روزه داری در سه ماه اول بارداری توصیه نمی‌شود زیرا سلول های جنین به خصوص سلول‌های بافت عصبی جنین در حال شکل گیری هستند و همچنین روزه داری می‌تواند بر رشد عمومی جنین تأثیرگذار باشد و خطرات بسیار جبران ناپذیری را به جای بگذارد.
- کم آبی می‌تواند بر روی سلامت جنین و مادر تاثیر داشته باشد. چون حجم خون مادر در دوران بارداری افزایش می‌یابد، مادر برای جلوگیری از کم آبی بدن باید آب بیشتری مصرف کند، اگر بدن مادر کم آبی داشته باشد ممکن است خطر زایمان زودرس افزایش یابد.
- در انتهای شش هفتگی دوران بارداری، سیستم عصبی نوزاد ساخته می‌شود و تکامل می‌یابد. اگر تغذیه مادر از نظر وجود اسید فولیک کافی نباشد، منجر به اختلال در تکامل لوله عصبی جنین شده و نوزاد پس از تولد دچار عیب در نخاع می‌گردد.
- اگر مادر در دوران بارداری امگا ۳ به اندازه کافی مصرف نکند، باعث می‌شود سیستم عصبی جنین در دوران بارداری و بعد از آن رشد نکند.
- در حدود هفته پنجم بارداری، قلب جنین شروع به تشکیل شدن کرده و در هفته هفتم بارداری قلب ضربان پیدا می‌کند و خون در عروق جنین جریان می‌یابد.تحقیقات نشان داده است که خطر بیماری‌های قلب و عروق در هر فردی با تغذیه صحیح مادر در دوران بارداری رابطه دارد.
چه موادغذایی برای مادر و جنین ضرورت دارد؟
مادران باردار در دوران باردای باید بتوانند همه مواد مورد نیاز جنین خود را تامین کنند تا جنین با کمبود موادغذایی ضروری روبرو نشود، در روند رشد و تکامل آن تداخل ایجاد نگردد و در نهایت مادر، نوزادی سالم و بدون مشکل به دنیا بیاورد. روزه داری مادران باردار ممکن است روند رشد و تکامل جنین را بر هم بزند و جنین به اندازه کافی مواد غذایی ضروری را دریافت نکند. به طور کلی عناصر و مواد غذایی مهم و ضروری برای رشد جنین پروتئین‌ها، میوه‌ها و سبزی‌ها، فیبرها و ویتامین‌های ضروری هستند.
پروتئین‌ها
- مصرف پروتئین در بارداری برای ساخته شدن اعضای بدن جنین ضرورت دارند. بدن انسان می‌تواند ۱۲ نوع اسیدآمینه بسازد، ولی ۸ نوع آن باید از راه موادغذایی به بدن انسان برسد.
میوه‌ها و سبزی‌ها
- مادر باردار برای سلامتی خود و جنین باید انواع میوه‌ها و سبزی‌ها را مصرف کند.
فیبرها
- فیبرها برای خوب عمل کردن روده‌ها ضروری هستند که در دوران بارداری جهت جلوگیری از ابتلای مادر باردار به یبوست ضروری است.
ویتامین‌های ضروری در دوران بارداری
- هر کدام از ویتامین‌ها نقش ویژه‌ای در سلامتی جنین و مادر ایفا می‌کنند که زنان باردار نباید از مصرف آن غافل باشند.
مادران باردار، باید بدانند که روزه داری ممکن است اثر خوبی بر جنین نداشته و حتی اثرات جبران ناپذیری نیز به همراه داشته باشد. به طور کلی سه ماهه اول و سوم به هیچ وجه برای روزه داری توصیه نمی‌شود و در سه ماهه دوم که تاثیر روزه بر جنین کمتر است نیز مادران باردار باید بنا بر نظر پزشک خود و اجازه آن و در نظر گرفتن شرایط سلامتی جسمانی خود و جنینشان اقدام به روزه داری کنند.
